ازدواج سفيد مسئله كه در ايران به تازگي به گوش مي رسد و به هيچ عنوان با فرهنگ و تاريخ ما سازگاري ندارد و شايد بتوان مهمترين مسئله اي كه جوانان به سمت ازدواج سفيد گرايش پيدا ميكنند مشكلات مالي عروسي و قيمت تالارهاي پذيرايي است كه بسيار سنگين است و عروسي گرفتن كاري مشكل و سخت شده است.
در چند سال اخير ايجاد زندگي مشترك بدون ثبت قانوني و خارج از شرع اسلامي كه ازدواج سفيد ناميده مي شود، در جامعه ايران به شدت رواج پيدا كرده است. اين سبك از زندگي مخالفان و موافقان زيادي دارد كه هريك استدلال هاي خود را در رد و قبول آن دارند. در اين مقاله سعي بر اين داريم كه نظر مخالفان و موافقان اين نوع زندگي را مطرح كرده و در نهايت تحليلي بر آن داشته باشيم.
چگونگي ازدواج سفيد
ازدواج سفيد تشكيل زندگي مشترك و پيوند زناشويي بين زن و مرد بدون در نظر گرفت چارچوب هاي قانوني، شرعي و عرفي است.
به نقل از ويكي پديا ازدواج سفيد در اصل از واژه فرانسوي Mariage blanc و واژه انگليسي White marriage آمده است. هنگامي كه افراد به دلايل مختلف مانند انگيزه هاي اقامت در يك كشور ديگر و كسب ويزا يا فرار از تعقيب قضايي و بسياري موارد ديگر با شخص ديگري ازدواج كرده و اين ازدواج ثبت مي شود اما يك ازدواج واقعي نيست و رابطه جنسي در آن برقرار نمي شود به اين نوع ازدواج، ازدواج سفيد مي گويند. در واقع واژه سفيد استعاره اي از عدم برقراري رابطه جنسي و سفيد ماندن ملافه ها در شب زفاف است.
اما در ايران اين واژه كاربرد متفاوتي دارد و نه تنها رابطه جنسي در آن برقرار مي شود بلكه ثبت قانوني نيز صورت نمي گيرد. از آنجا كه در جامعه ايران خانواده از اهميت زيادي برخوردار بوده و نقش محوري در بسياري از مناسبت ها و در زندگي شخصي و اجتماعي افراد دارد، روبرو شدن با اين پديده موضوع پيچيده اي است كه نمي توان به راحتي از كنار آن عبور كرد. زيرا نه تنها حكومت ازدواج سفيد را كاري خلاف قانون مي داند و از آن تعبير به “هم باشي سياه” مي نمايد و نيز براي آن مجازات هايي تعيين كرده است بلكه جامعه نيز هنوز پذيراي ازدواج سفيد نيست.
با اين حال اين پديده وجود داشته و در حال گسترش است و طبعاً مانند هر پديده ديگري موافقان و مخالفان زيادي دارد. مسأله اين است كه بايد در مورد آن صحبت شده و براي رد و قبول آن از سوي جامعه و حاكميت راهكاري انديشيده شود. اگر رد مي شود شرايطي به وجود بيايد و زير ساخت هايي صورت بگيرد كه افراد تمايلي به انتخاب ازدواج سفيد به عنوان سبكي از زندگي نداشته باشند و اگر مورد قبول واقع مي شود قوانيني براي آن تصويب شود.
بررسي دلايل مخالفان ازدواج سفيد
مخالفان ازدواج سفيد مهمترين عامل مخالفت خود را هماهنگ نبودن اين سبك از زندگي با ساختار جامعه ايراني و اهميتي كه به نقش خانواده مي دهد و آموزه هاي ديني ما مي دانند. اين افراد معتقدند ايجاد زندگي مشترك بدون هيچ قاعده و قانوني ماهيت غربي داشته و پذيرش عمومي اين پديده در ايران بسيار پايين است. از طرف ديگر تبعات به هم خوردن اين نوع زندگي مشترك از طلاق بيشتر است. امنيت رواني در اين زندگي پايين است و افراد همواره نگران از بين رفتن زندگي و رابطه شان هستند.
مخالفان معتقدند وقتي هيچ قانون، شرع و عرفي براي يك ازدواج وجود نداشته باشد، طرفين هر زمان كه بخواهند اين رابطه را به هم زده و هيچ تلاشي براي رفع مشكلات به وجود آمده نمي كنند. در واقع اين نوع در كنار هم بودن را ناشي از بي مسئوليتي طرفين و عدم آمادگي آنها براي قبول مسئوليت هاي يك زندگي مشترك مي دانند. همينطور مي گويند تبعات به هم خوردن اين رابطه براي زنان بيشتر است زيرا پس از به هم خوردن رابطه هيچ حق و حقوقي به آنها تعلق نمي گيرد.
از طرف ديگر چون ازدواج سفيد در ميان خانواده هاي ايراني پذيرفته شده نيست اكثراً افراد مخصوصاً دختران از طرف خانواده ها طرد شده و از اين جهت فشار و تنش زيادي را تحمل مي كنند. همچنين غير قانوني بودن رابطه و ترس از افشاي آن و برچسب خوردن از طرف جامعه مسأله اي است كه باعث آسيب پذيرتر شدن افراد درگير در آن مي شود.
مخالفان بر اين عقيده اند كه با رواج سبك زندگي ازدواج سفيد مفهوم خانواده و فرزند آوري از بين مي رود. با انتخاب اين نوع در كنار هم بودن فرصت بچه دار شدن از افراد گرفته مي شود و اگر فرزندي به وجود بيايد هيچ راه حلي غير از از بين بردن آن باقي نمي ماند. به اين ترتيب آمار سقط هاي غير قانوني و مرگ و مير و مشكلات ناشي از آن به شدت بالا مي رود و سلامت جسمي و رواني زنان در معرض خطر بزرگي قرار مي گيرد. اگر فرزند نيز به دنيا آورده شود به عنوان يك فرد نامشروع بي شناسنامه و بي آينده عواقب سختي را به دنبال خواهد داشت و از بسياري حقوق اجتماعي مانند تحصيل بي بهره خواهد بود.
و در نهايت مخالفان مي گويند با از بين رفتن اخلاق، جامعه اي بي قيد و بند و هرج و مرج طلب خواهيم داشت. عدم وجود قانوني براي برقراري روابط جنسي باعث مي شود افراد به صورت لجام گسيخته اقدام به برقراري رابطه كنند كه عواقب آن را در به وجود آمدن ازدواج هاي ساندويچي مي بينيم. در رابطه اي كه اصطلاحاً به آن ازدواج ساندويچي گفته مي شود فرد يك روز با يك نفر ارتباط برقرار مي كند و فردا با فردي ديگر. اين نوع رابطه بنيان جامعه را به شدت متزلزل كرده و عواقب وخيم زيادي در پي دارد.
بررسي دلايل موافقان ازدواج سفيد
مهمترين دليل موافقان ازدواج سفيد طي كردن يك مسير درست و آگاهانه براي انتخاب يك نفر به عنوان شريك زندگي تا آخر عمر است. آنها معتقدند روش هاي انتخاب همسر در ايران بسيار ناآگاهانه و بدون شناخت و درك درست از طرف مقابل است و ازدواج سفيد مي تواند راهي براي شناخت زوجين از يكديگر قبل از ازدواج باشد.
بعضي از موافقان ازدواج سفيد آن را راهي براي رسيدن به استقلال و آزادي فردي مي دانند. اين مسأله بخصوص براي زنان كه بيشتر درگير سنت هاي محدود كننده خانواده هستند جلوه بيشتري دارد. زيرا تا وقتي كه در خانواده پدري خود زندگي مي كنند بايد پيرو قوانين پدر و تابع او باشند و در يك ازدواج سنتي در خانه همسر نيز بايد از همسر خود تبعيت كنند. بنابراين زندگي با فردي را ترجيح مي دهند كه خود نيز از سنت و قانون فراري است.
از طرف ديگر موافقان اين نوع زندگي معتقدند به دليل قوانين نابرابر و ناعادلانه كه بين حقوق زن و مرد در يك ازدواج رسمي وجود دارد چرا بايد تن به ازدواجي دهند كه وارد رابطه اي تبعيض آميز و نابرابر از لحاظ حقوقي با شريك زندگي شان مي شود. برخي فعالان حقوق زنان ازدواج سفيد را نوعي انتخاب آگاهانه زنان در مقابل قواعد تبعيض آميز ازدواج در ايران مي دانند.
موافقان معتقدند شرايط ازدواج در جامعه ايران آنقدر سخت و پر هزينه شده است و خرج و مخارج آنقدر بالاست كه توجيحي براي يك ازدواج رسمي وجود ندارد. خانواده ها به شدت متوقع بوده و سنگ هاي زيادي بر سر راه زوج هاي جوان مي اندازند. پس چه عيبي دارد كه به دور از قوانين دست و پا گير و شرع و عرف زندگي دو نفره را بدون دردسر و بسيار ارزان تر و ساده تر شروع كرد؟
از طرف ديگر موافقان بر اين عقيده اند كه طلاق تابوي بزرگي در جامعه ما است كه انگ آن دامان افراد مخصوصاً خانم ها را گرفته و زندگي را براي آنها سخت مي كند. به همين دليل بسياري افراد از ترس طلاق در رابطه ناكارآمد و بيمار خود باقي مانده و سختي ها و مشكلات زيادي را تحمل مي كنند. انتخاب ازدواج سفيد به عنوان سبكي از زندگي اجازه مي دهد افراد بدون هيچ فشار اجتماعي و مشكلات حقوقي و سردرگمي در پيچ و خم راهروهاي دادگاه خانواده از رابطه اي كه به آن علاقه اي ندارند بيرون آمده و تبعات ناشي از آن را نيز تحمل نكنند.
بسياري از موافقان ازدواج سفيد دنيا را جاي قشنگي براي حضور بچه ها نمي دانند. آنها بر اين باورند حال كه جامعه ايران آمادگي پذيرش كودكاني كه با اين سبك از زندگي احتمال به وجود آمدن شان هست را ندارد بنابراين لزومي به فرزند آوري وجود ندارد و همين كه دو نفر از پس زندگي و مخارج خودشان بربيايند كفايت مي كند. اگر هم ناخواسته كودكي در اين رابطه شكل بگيرد همان كاري را خواهند كرد كه زنان متأهل براي خلاص شدن از كودكان ناخواسته شان انجام مي دهند.
تحليل ها و پيشنهادات
ازدواج سفيد پديده اي است كه وجود دارد و نمي توان آن را ناديده گرفت. اين ازدواج در جامعه اي كه شرايط پذيرش آن وجود ندارد مي تواند بسيار آسيب زا باشد و به نظر نمي رسد كه جامعه سنتي و خانواده محور ايران و همچنين حكومت اسلامي روي خوش به اين موضوع نشان دهد. به وجود آوردن بستر مناسب براي ازدواج آسان، بهبود شرايط اقتصادي، آسان كردن فرهنگ ازدواج و تبليغات مناسب در جهت آن، اشتغال زايي، فراهم كردن شرايطي كه افراد بتوانند بدون دغدغه با يكديگر ارتباط داشته و به شناخت و آگاهي كافي از يكديگر برسند، اصلاح برخي قوانين موجود در ازدواج و طلاق مي تواند شرايطي پيش آورد كه افراد تمايل بيشتري به ازدواج در چارچوب شرع و عرف داشته باشند.
مدل زيباي كفش عروس با پاشنه كوتاه و دانتل
يك كفش زيبا و خاص براي عروس
مدل كفش عروس با كار دست طلايي